Het zijn vooral de donkere dagen na kerst die me gevoelig maken voor een depressie. Niets om naar uit te kijken. Buiten is het koud en donker. Het vriest niet maar het dooit ook niet. Het is van alles niks en het duurt nog drie, vier maanden totdat het weer groen wordt. Tijd voor anti-depressiva dus totdat ik, het zal in 1962 zijn geweest, het fenomeen ‘nieuwjaarsreceptie’ ontdekte. Wat is het? Een bijeenkomt van een politieke partij in het begin van een nieuw jaar. Ik heb ze het liefst in een café. En dan lekker drank bestellen en een extra bitterbal nemen, want gratis!
Ik dacht altijd dat die bitterballen werden betaald door de politici zelf. Dat Bart Omlo zelf zijn portemonnee had geleegd. Dat Jan Pieter van de Schans het hele jaar zegeltjes van Albert Heijn had geplakt om mij gratis blokjes kaas te kunnen geven. Of Harry van Huijstee, die al zijn statiegeldbonnetjes in één keer had ingeleverd om mij gratis witte wijn te kunnen serveren tijdens de nieuwjaarsreceptie waar eigenlijk alleen andere politieke partijen op af komen.
Maar dat is dus niet zo. Politieke partijen krijgen jaarlijks € 2.500 per fractie en nog eens € 700 per raadslid om dit soort feestjes te kunnen organiseren. Ze noemen het fractiegeld. Ze mogen dat aan van alles besteden, behalve aan zichzelf of hun partij. Je mag er ook geen verkiezingscampagne van betalen, tenminste niet binnen drie maanden voor een verkiezing. Maar een opleiding voor een raadslid is dan wel weer prima. Over een notebookje voor een fractievolger doet ook niemand moeilijk. Maar het meest populair zijn de heidagen, die achteraf meestal als hijsdagen de boeken in gaan.
Zo wisten onze politieke partijen in 2017 ruim 41 milletjes kapot te slaan in de plaatselijke horeca en elektronicawinkels. Gelukkig nam dat in 2018 af tot maar 38 duizend euro. Maar in twee jaar samen toch bijna € 80.000.
Grootverbruiker is de SGP die in twee jaar € 16.000 uitgaf maar die heeft dan ook de grootste fractie. Goede tweede was de ChristenUnie, de partij die vind dat heel Ede maar vrijwilliger moet worden, die met bijna Є 15.000 aan declaraties een keurige tweede plaats haalt in het klassement van gemeenschapsgeldbesteding. De bronzen medaille gaat naar Gemeentebelangen op een ruime achterstand maar nog altijd bijna € 10.000.
Nou kosten die raadsleden per maand al zo’n 80 mille dus waarom maak je je druk over zo’n bedragje per jaar? Waarom? Omdat Ede naar de gallemiezen gaat. Om het WFC te kunnen financieren moet er diep in de buidel worden getast. Volgens Omroep Gelderland komt Ede over een paar jaar in de volgende situatie terecht: “Als de plannen doorgaan zal Ede niet meer voldoen aan alle eisen die de provincie als toezichthouder stelt. Dan daalt de verhouding tussen de gemeentelijke spaarpot en de openstaande schulden onder de kritische grens. Dat betekent dat de gemeente in de toekomst moeilijker aan al haar financiële verplichtingen kan voldoen.”
Daar sta je dan. Tienduizenden euro’s uitgegeven aan cursussen, notebooks, opleidingen, social media, leiderschapstrainingen en nieuwjaarsrecepties maar Ede staat aan de rand van de financiële afgrond. Maar misschien zijn ze er nog, de raadsleden die bezuinigingen op jeugdzorg, welzijn en subsidies voor het verenigingsleven willen stoppen.
Voor die raadsleden heb ik een advies: de cursus Zelf Nadenken. Of de cursus Dualisme. Eventueel ben ik via ededorp.nl te boeken voor de cursus Sta Op Tegen Het College. Of de opleiding: Verkwansel Ede Niet Aan De Megalomane Droom Van Een Wethouder. Als jullie dat nou eens doen dan beloof ik dat ik in januari dit keer niet de nieuwjaarsrecepties kom terroriseren.