De lozing op de Neder-Rijn van negen miljoen kubieke meter, door de ENKA, vervuild grondwater wordt in 2027 waarschijnlijk verboden. In 2027 verloopt namelijk de termijn die Nederland heeft om te voldoen aan de Kaderrichtlijn Water (KRW). Deze Europese richtlijn heeft als doel de kwaliteit van oppervlakte- en grondwater in Europa te waarborgen. Het is onwaarschijnlijk dat het Nederland lukt in 2027 aan die richtlijn te voldoen. Lukt dat inderdaad niet, dan is het einde oefening voor het lozingsplan van Provincie Gelderland, gemeente Ede en het Waterschap Vallei en Veluwe. Zij willen een kilometerslange pijp aanleggen die het vervuilde ENKA grondwater op de Neder-Rijn moet lozen. Mocht die pijp er al komen dan zal de rechter het gebruik hiervan in 2027 hoogstwaarschijnlijk verbieden vanwege het niet voldoen aan de KRW.
Dat het onwaarschijnlijk is dat Nederland in 2027 aan die richtlijn voldoet, komt omdat het oppervlakte- en grondwater in ons land gewoonweg te smerig is. Slechts een kwart van de Nederlandse wateren is redelijk gezond te noemen. Eén procent van ons water, ja echt zo weinig, is ecologisch helemaal in orde. Meer dan de helft van de 216 bronnen waaruit wij ons drinkwater halen is vervuild met zware metalen, bestrijdingsmiddelen, meststoffen en pfas. Gewonnen drinkwater moet aangelengd worden omdat het water door nitraatvervuiling te zuur is geworden.
Heeft Nederland dan wel genoeg tijd gekregen om aan die richtlijn te voldoen? Jazeker. De richtlijn is al in 2000 van kracht geworden en dus ook door Nederland als doelstelling geaccepteerd. Uiterlijk in 2015 moesten de doelen voor gezond water zijn bereikt. Op verzoek van Nederland is dat echter uitgesteld naar 2027, een uitstel van maar liefst twaalf jaar. Blijft Nederland in 2027 nog in gebreke dan volgen mogelijk stevige boetes van de Europese Commissie en dus dwingende rechterlijke uitspraken. Die kunnen wellicht grote maatschappelijke gevolgen hebben, vergelijkbaar met de gevolgen van rechterlijke uitspraken over broeikasgas en stikstof. Een nieuwe milieucrisis komt op ons af.
Het lijkt, of beter het is, absurd om in deze omstandigheden nog eens negen miljoen kuub vervuild grondwater op een rivier te willen lozen. Toch is dat wat provincie Gelderland, gemeente Ede en het Waterschap Vallei en Veluwe willen. Ook al is er het risico dat als de pijp er al zou komen, op zijn vroegst 2023, deze in 2027 weer buiten gebruik moet worden gesteld.
De milieuorganisaties Stichting Milieuwerkgroepen Ede (SME) en Mooi Wageningen houden de lozingsplannen via een rechterlijke procedure op dit moment tegen. Zij willen dat het grondwater gezuiverd wordt. Pogingen om buiten de rechter om tot een vergelijk tussen de partijen te komen, willen nog niet vlotten. Blijkbaar gokken de ‘lozingspartijen’ er op dit moment op dat een rechter nu nog toestemming voor het lozen zal geven.
Gezien de vervuilde staat van ons water en de verplichtingen van de Kader Richtlijn Water is dat korte termijn politiek met lange termijn gevolgen. In Ede hoeven we wellicht niet tot 2027 te wachten om dit beleid te corrigeren. In 2022 zijn er namelijk gemeenteraadsverkiezingen.
Bronnen