Enkele weken geleden meldde de krant dat Post NL in Ede voortaan alle postbezorgers op E-bikes de post laat bezorgen. Een energieke wethouder de Pater kwam persoonlijk naar het nieuwe depot aan de Hoorn en zwaaide samen met een blije manager de postbezorgers uit.
Wie kan er nou tegen elektrische fietsen zijn? Niemand niet. Dus goed nieuws. Toch?
Maar toevallig werk ik sinds 2012 als postbezorger. Op eigen fiets reed ik jarenlang tegen een fietsvergoeding van 6 euro per maand. Voor gemiddeld 9 en een halve euro bruto per uur heb ik honderdduizenden poststukken, tienduizenden reclamefolders en duizenden pakjes met liefde en plezier bezorgd. Ik versleet 3 paar wandelschoenen op eigen kosten. Natuurlijk was er net als voor zoveel anderen een bittere noodzaak voor deze bijbaan: geld verdienen. Maar arbeid geeft ook voldoening, draagt een bestemming in zichzelf, een mens ademt en voelt, een robot voelt niks.
Achter de schermen van de revolutie van eigen fiets naar elektrische fiets heb ik de enorme opmars gezien van functiespecialisatie en robotisering. De voorbereiders mogen niet meer naar adres of postcode kijken, nee de robot bepaalt aan de hand van de codeerregel wat de volgorde is van de post in de tas van de postbezorger. De opmars van de machine was nodig om de kosten te drukken. De aandeelhouder wil meer rendement. Het gevolg na al die jaren is: meer lopende band machines en… een postzegelprijs van 87 cent.
Ooit stond ik in de groentewinkel te wachten op mijn beurt. Een vrouw voor mij had kritische vragen over de rode tomaten die niet zo rijp smaakten. De verkoper legde uit dat alle klanten rode tomaten wilden, daar vraagt de klant om. De klant wil liever vuurrode tomaten die wat minder smaken, dan groene die beter smaken.
Ik heb tot op heden 4 nieuwe auto’s gekocht verspreid over 4 decennia. Steeds vroeg ik om handmatig te bedienen raamzwengels omdat ik die veiliger vind als ik met auto, gezinsleden en al te water raak en dan in het koude donkere water eerst op zoek moet naar een hamertje om mijn elektrisch bedienbare autoruiten in te slaan. Maar bij de aanschaf van de laatste nieuwe auto in 2009 zei de dealer: nee, nieuwe auto’s met raamzwengels worden niet meer geleverd. De klanten willen alles elektronisch tegenwoordig.
Kennelijk ben ik geen klant. Ik ben, wij zijn over het hoofd gezien bij de marketinganalyses.
U vraagt, wij draaien, zegt de kweker, zegt de leverancier, zegt de producent, zegt de fabrikant, zegt de dienstverlener, zegt de overheid.
Dit credo is een enorme misvatting.
Als het bedrijfsleven meent met iets nieuws meer geld te kunnen verdienen dan komt het er. Of het nu een cd is in plaats van een lp, of een nieuw ict-systeem omdat het oude ‘onveilig’ is, of een robot in plaats van een werknemer. Als de gemeente vindt dat een volautomatische vuilniswagen minder kost dan 4 vuilnisophalers dan komt die er.
Ze zullen het nooit toegeven, laat staan uitspreken, maar ik weet wel beter.
Klant, werknemer en burger kunnen de rug op van bedrijfsleven, aandeelhouder en overheid. We leven niet in een vraageconomie, maar in een opdringeconomie.