Het staat er echt: de bedenkers van het Food Valley megabouwplan hebben de ambitie om groen te verstedelijken. In deze tijd zou je eerder het omgekeerde verwachten. Al eerder schreef ik over de waanzin van de Edese omgevingsvisie 2040. Gemeente Ede wil tot 2040 15.000 nieuwe woningen bouwen. Realisatie van die bouwvisie betekent mijns inziens al een ramp voor de leefbaarheid en natuur in en rond Ede. De Leidsche Rijn wordt aan Ede vastgeplakt!
7 maart jl. bracht Hugo de Jonge, tegenwoordig minister van Volkshuisvesting, een werkbezoek aan de regio Food Valley. Begeleid door een ontvangstcomité fietste het gezelschapje door Ede langs diverse bouwlocaties. De architecten van het megabouwplan willen groen overkomen. Ze benadrukken het belang van ‘klimaatadaptatie’ en ‘natuurherstel’. Als een pasbenoemde bouwminister hier gaat werkfietsen, weten we genoeg. Rijk en provincie willen qua nieuwbouw ‘gasgeven’. En dat terwijl Ede de laatste twintig jaar al met 20 procent ís gegroeid.
Het grote plaatje is me nu duidelijk. Regio Food Valley waar Ede onder valt, is door de provincie Gelderland aangewezen tot groeigebied. In de regio moeten 40.000 woningen worden gebouwd op een gebied waar nu 50.000 woningen staan. Dat betekent een verdichting van bebouwing van maar liefst 80 procent. Dat houdt in dat in onze regio een stad met de omvang van Deventer erbij wordt gepropt. Zoals het moderne bestuurders betaamt heeft men hier een groen label op geplakt: de Groene Metropool. Rijk en de provincies Gelderland en Utrecht werken samen met 3 waterschappen en 26 gemeenten aan deze ‘verstedelijkingsstrategie’. Een mooi woord voor Scrabble, maar voor Ede een duister begrip.
De provinciale aanwijzing tot groeikern is zonder tegenstribbelen door ons gemeentebestuur overgenomen. Zo is de gemeenteraad opgezadeld met een giga nieuwbouwopdracht. Er bestaat volgens mij geen ideale vorm van besturen van een land, regio of gemeente. Maar de meest eerlijke is de democratie. Plannen en beleidsvoornemens worden voorgelegd aan de burger en die kiest ervoor of ertegen. Maar hier zit juist het manco. Het meest essentiële is tot nog toe vergeten: steunt de Edese bevolking zélf de aanwijzing van Ede tot groeikern? Een bouwplan van 15.000 woningen ten koste van het groene buitengebied kan en mag niet zonder democratisch mandaat.
Natuurlijk, we weten allemaal dat ons land kampt met een grote woningbehoefte. De bevolking blijft maar groeien. In idealen valt niet te wonen. Jonge mensen die hun leven willen op- of doorstarten hebben recht op eigen woonruimte. Hetzelfde geldt voor ouderen die te groot wonen en willen doorstromen naar iets kleiners en comfortabelers. Maar de oplossing is niet massale nieuwbouw, die de leefbaarheid van Ede bedreigt en haar natuur verder onder druk zet. Er zijn betere alternatieven. Meer inbreiden. Grote woningen, boerderijen en bedrijfsruimte splitsen in kleine wooneenheden. Stimuleren woongroepen in plaats van elke single een eigen 2 kamer appartement; woongroepen voor ouderen, met gezamenlijke keukens of ontmoetingskamers als collectieve ruimtes. Hoogbouw tot zeven woonlagen binnen de bebouwde kom, mits duurzaam verantwoord. Recreatiewoningen permanent bewoonbaar maken. Leegstand van grote winkel- en kantoorruimtes omvormen tot kleinere wooneenheden met collectieve ruimtes voor zzp’ers, kinderopvang.
Wat in elk geval moet stoppen is grond beschikbaar stellen voor nieuwbouw van villa’s. Mensen met dikke beurzen redden zich prima op de woningmarkt. Sociale woningbouw in Ede oké, maar geen massale nieuwbouw ten koste van landschap, leefbaarheid, volksgezondheid, natuur en milieu. Willen wij groen verstedelijken of willen wij de stad vergroenen? Het antwoord is aan ons allemaal, te beginnen bij de gemeenteraadsverkiezingen 2022.
Partij voor de Dieren heeft dit standpunt over bouw: herontwikkeling van al bebouwde gebieden. Sta ik helemaal achter. En behoud volledig AOW als twee, of meer ouderen (echtpaar, broers zussen, vrienden enz) gaan woningdelen.
Eens met de conclusie. Maar de vraag is voor wie er gebouwd gaat worden. Vooral de laatste 7 jaar is er veel gebouwd voor de randstedelingen. Logisch, je woont mooi in Ede en het was niet duur. Maar dat je als Edenaar inmiddels zelf niet meer een huis kunt kopen (want je piest naast de pot of de prijzen zijn opgedreven) daar hoor je weinigen over. Nu speelt dit overal wel rond de Randstad, en eigenlijk gaan we het probleem van de Randstad in Ede nog verder proberen op te lossen.