Dierenmishandeling

Drie weken geleden remde ik, stapte van mijn fiets af en knielde bij het vogellijkje.

Het was de 23^ste dode vogel de afgelopen anderhalf jaar die ik op die plek vond – bij het hertenkamp van de kinderboerderij aan de Veenderweg. De eerste maanden dacht ik steevast aan verkeersslachtoffers. Het gebeurt zo vaak: houtduif vliegt op voor langsrazende auto, onderschat de snelheid van het gevaarte en pats… wordt geschept door de auto.

Dat lot treft tientallen vogels – met name houtduiven en merels – in Ede iedere maand.

Maar op deze plek rond het hertenkamp vond ik herfst vorig jaar twee kauwtjes, een ouder en een jong naast elkaar. Ze lagen tegen de afrastering aan. Dat vond ik al vreemd. En toen ik in maart een houtduif zag liggen op het gras tussen de herten was ik er wel zeker van dat dit niet door verkeer veroorzaakt kon zijn.

Ik knielde dus bij het vogellijkje en constateerde: dit was een ander lot. In het vogellijkje in de brede berm langs de drukke weg keek ik recht in een bloederig kogelrond gat in de borst van de Turkse tortel. Met een stokje pulkte ik verder en behalve krioelende maden vond ik een stukje metaal. Of het inderdaad een windbukskogeltje was kon ik niet uitvinden.

Gelukkig was de gemeente even alert als ik toen ik ze belde. Ze zouden er een auto van Toezicht langs sturen. Samen met mij hebben ze het gebied in de gaten gehouden. Met als gevolg tot nu geen verdere vogelslachtoffers meer!

Het merelpaar in onze tuin had hun eerste nest in de klimophaag. Toen de merelvrouw op haar eitjes zat, werd het nest ontdekt door een gaaienstel dat haar eraf joeg en de eitjes oppeuzelde. Merelvrouw bouwde een tweede nest in de klimroos onder ons slaapkamerraam. Hoewel haar man en ik de plek niet zo bijster goed gekozen vonden (want bij het invliegen kon je merelvrouw goed volgen) ging ze ervoor. Merelman en ik namen ons voor het nest dit keer goed te beschermen. Op 28 april kropen de jongen uit het ei. Maar op 3 mei in de prille ochtend – ik lag nota bene naar Vroege Vogels te luisteren – ontdekte ik later dat een tweede ramp zich had voltrokken. Onder het nest vond ik 2 dode jonge merels, allebei met afgebeten kop.

Als gaai, ekster, sperwer of marter toeslaan, kan ik er mee leven. Dat wordt al moeilijker als een goed doorvoede kat toeslaat zonder dat-ie zijn prooi als voedsel nodig heeft.

Maar wat onverdraaglijk is, is bewust pijn toebrengen, bewuste mishandeling van mens of dier. Verkeersgedrag behoort in het algemeen tot de categorie onbewuste mishandeling. De automobilist weet soms niet eens dat hij een vogel of egel aanrijdt. Zeker, we jakkeren te vaak en te veel, maar toch: er is een verschil ten opzichte van bewuste dierenmishandeling zoals vanaf een veilige zolderkamer schieten op een weerloos medewezen.

Gif spuiten om je plantjes mooi te laten bloeien of geen last te hebben van onkruid tussen je tegels of uit angst jeuk op te lopen door een rups, heeft ook een bewust element. We weten inmiddels allemaal, of behoren dit te weten, dat gif in de grond blijft zitten, of via insecten belandt in vogelmagen. En dat jonge mezenmagen hypergevoelig zijn voor de geringste vorm van al of niet biologisch bestrijdingsmiddel. En tot op de dag van vandaag kom ik, ook in Ede, hoveniersbedrijven tegen, die zich tuinier durven noemen, die de gifspuit blijven hanteren.

Afgelopen zaterdagochtend vlogen de pimpelmezenouders ineens niet meer in in de stenen nestkast aan onze oostmuur. Ik zag beide ouders met een rups in hun snavel angstig fladderen voor het vlieggat, maar ze wipten niet meer naar binnen om hun jongen te voeren. Een paar uur later, nadat ik een dikke bromvlieg uit de nestkast had zien kruipen, zette ik de trap op om de inhoud van het kastje te bekijken.

Helaas, 8 dode jonge pimpelmeesjes.

Sinds 2001 houd ik een statistiek bij. Van de 9 pimpelmezennestjes vlogen er 29 jongen gezond uit. 36 stierven in het nest. 8 eitjes kwamen niet uit. In 2018 onderzocht het Centrum voor Landbouw en Mileu na aanhoudend verzoek van mij 2 dode mezenjongen. Hun maagjes bleken vol gif te zitten. Dit jaar zal ik het lab van CLM weer lastig moeten vallen.

Hopelijk hebben ze wat capaciteit over om onderzoek te doen naar de doodsoorzaak van enkele anonieme stemloze medewezentjes die, zelfs levenloos, wonderschoon zijn.

 

Foto: Marijke Barlage