Al ruim 30 jaar van mijn leven ben ik overdag aan het prutsen aan begrotingen en jaarrekeningen. Voor mijn werk. Soms vragen mensen mij: “Is dat niet saai?”Ja, dat is het. Je bent bezig met het maken van de krant van een jaar geleden. Nogal voorspelbaar. Een droevig bestaan dus maar iemand moet het doen.
Op zoek naar inspiratie dacht ik dat het goed was om de jaarrekening van de gemeente Ede er eens bij te pakken. Dat was een knal voor mijn zelfvertrouwen. Ik dacht alles wel zo’n beetje te weten maar dat gevoel verdwijnt snel als je de jaarrekening van de gemeente Ede probeert te begrijpen.
Het eerste dat opvalt is dat de accountantsverklaring ontbreekt. Ook de ‘managementletter’ van de accountant, het rapport met alle afwijkingen, zit er niet bij. Dat zou juist voor een raadslid een waardevol document zijn en voor je instemt met een jaarrekening van meer dan 400 miljoen euro zou ik dat wel eventjes willen lezen.
De winst van de gemeente Ede bedraagt 10,4 miljoen euro. Terwijl er in de persberichten wordt geschreven dat die winst 9,2 miljoen is. Een belangrijk psychologisch effect. Een fles jenever van € 9,95 klinkt veel goedkoper dan diezelfde fles van € 10,15 terwijl er niet veel tussen zit. Die 10 miljoen winst is per Edes gezin 200 euro en dat is best veel.
Van die 10,4 miljoen gaat 1,2 miljoen naar allemaal potjes, bestemmingsreserves zoals ArtBase. Het restant wil de gemeente stoppen in de ‘Algemene Reserve Bodemvoorziening’. Nog nooit van gehoord. Is het nou een reserve of is het een voorziening? Even googelen en ik krijg zowaar 19 hits! 18 daarvan hebben betrekking op Ede. Een echte Edese uitvinding blijkbaar.
In de hoop er nog iets van te snappen blader ik door naar de algemene reserve. Je zou verwachten dat die reserve met 9 miljoen stijgt: de winst van 10,4 min 1,2 voor de bestemmingsreserves. En dan komt er een verrassing. Die reserve stijgt niet met 9 miljoen maar met 18 miljoen!
Eronder staat een verklaring: “De vermeerderingen met een bedrag van € 17,5 miljoen hebben betrekking op de begrote toevoegingen, terwijl de verminderingen ad € 7,9 miljoen betrekking hebben op de inzet van de reserves voor dekking van de exploitatie.” Ik snel de begroting van 2021 erbij gepakt. Nergens iets te vinden. Vervolgens de begroting van 2022 erbij gezocht. Daar staat een prognose in van 2021, gemaakt in oktober, en daar staat in dat er geen 17,5 miljoen extra wordt gestort maar ‘slechts’ 13,4 miljoen. Er is in een paar maanden tijd zomaar 4 miljoen bijgekomen!
De miljoenen vliegen me om de oren. Snapt u het nog? Ik niet. Gelukkig hebben we 39 raadsleden die het allemaal prima begrijpen want die gaan instemmen met deze jaarrekening. Ik nodig ieder raadslid dan ook uit het mij eventjes uit te leggen.
Tot die tijd ga ik er van uit dat Ede geen 9,2 miljoen winst heeft gemaakt maar 20 miljoen. Een gemeente die per inwoner bijna 170 euro winst maakt.
Ja, dat wil je liever niet in de krant hebben.
De meeste raadsleden kunnen de inhoud van hun portemonnee nog niet bij elkaar optellen, laat staan een begroting of een jaarrekening lezen. Menig slimme ambtenaar heeft daar al handig gebruik van gemaakt. Ik kan het weten, ik ben decennialang zo’n ambtenaar geweest.
Leuke en scherpe blik Douwe, maar ik heb nog nooit gehoord van een gemeente die winst maakt. Misschien hebben ze 20 mln minder uitgegeven dan gedacht. Maar dat is wezenlijk iets anders
Hoi Arie, het woord winst komt 20 keer voor in de jaarrekening. Misschien is het begrip ‘positief resultaat’ beter op z’n plek maar het begrip winst is duidelijk (en korter).