Het is ieder jaar weer hetzelfde liedje bij het bespreken van de begroting van de gemeente Ede. “We gaan failliet, het geld is op, de belastingen moeten omhoog!” Anderhalf jaar later blijkt het steeds weer ontzettend mee te vallen en in de praktijk maakt de gemeente Ede al jaren achter elkaar winst. De wethouders krijgen dan allemaal complimenten omdat ze Ede voor de poorten van de financiële hel hebben weggesleept terwijl het ook zo zou kunnen zijn dat er veel te pessimistisch wordt begroot.
“Dan kan het alleen maar meevallen” hoor je dan vaak. Maar ondertussen zijn burgers al lekker gemasseerd om meer belastingen te betalen. Is het geen OZB, dan is het wel afvalstoffenheffing of rioolrecht of andere heffingen.
Nou zou het best eens aardig zijn als die winst werd uitgekeerd aan de mensen die de belastingen hebben opgebracht. De Edenaren dus. En het afgelopen jaar was een mooi moment geweest. Ede hield 8 miljoen winst over wat op 70 euro per Edenaar neerkomt en voor mijn gezin dus op bijna 300 euro. Mijn bankrekening staat open!
Maar mijn bankrekening blijf dicht want het college wil de winst van vorig jaar, bijna 8 miljoen euro, in een potje stoppen waar alleen het college bij kan. Zonder dat de raad hier over mag beslissen. Het heet de reserve cofinanciering. En de aankomende jaren moet daar nog een paar miljoen aan worden toegevoegd.
Wat wil het college gaan doen met de poen? “Deze reserve cofinanciering is bedoeld om extra middelen te genereren voor het realiseren van grote Edese opgaven.” Die opgaven zijn blijkbaar niet belangrijk genoeg om ze gewoon in de begroting te stoppen en daar netjes toestemming voor te vragen van de raad.
Mag het college dit zo maar uitgeven dan? Nee, het is de bedoeling dat er voor ieder project nog een financier wordt gevonden die hetzelfde bedrag stort. Cofinanciering dus en in de praktijk zal die co-financier de provincie of het Rijk zijn waar je, zoals Mo vorige week ook al schreef, als Edenaar ook al belasting aan betaalt.
Een paar jaar geleden hadden we in Ede ook al zo’n potje, het Impulsfonds. Dat werd gevuld met belasting die de gemeente inde bij energie- en kabelmaatschappijen, de precarioheffing. Betaalden die bedrijven dat uit de winst? Welnee, die verhoogden gewoon hun tarieven. Ja, ook de tarieven voor Edenaren. In dat potje zat uiteindelijk zo’n vijf miljoen euro. Vijf miljoen extra belasting die dus gewoon door Edenaren werd betaald via de energie- en kabelbedrijven.
In een paar jaar verdwijnt er zo’n 15 miljoen euro dat door Edese burgers is opgebracht in potjes voor het college waarbij het college dan ook nog eens een carte blanche vraagt voor de besteding er van.
Daar heb ik dus geen gemeenteraad voor gekozen. Wethouders zijn een soort superknechten die moeten uitvoeren wat de raad hen opdraagt. En ze mogen daarbij ook niet teveel geld uitgeven. Ik heb de gemeenteraad gekozen om dat allemaal te controleren. En raadsleden worden daar ook nog eens voor betaald. Met belastinggeld, ja.
Met dit soort potjes heb je geen gemeenteraad meer nodig. Dat scheelt dan weer een miljoen per jaar.
Kunnen we dat mooi in een potje stoppen.