Ik heb eigenlijk heel lang gedacht dat de uitslag van een referendum geldt voor het gehele gebied waarin het gehouden wordt. Een heel actuele vraag aan alle kiesgerechtigde inwoners van Nederland zou kunnen zijn of de overheid in geval van een epidemie een algemene vaccinatieverplichting zou mogen invoeren? Zegt meer dan 50% JA dan kan dit een feit worden, maar zegt meer dan 50% NEE dan gaat het niet door. Maar wat het ook wordt, beide uitslagen gelden dan voor heel ons land.
Maar sinds we in gemeente Ede ook een referendum achter de rug hebben weet ik dat men in de lokale politiek een geheel andere logica hanteert. Daar wordt dan gekeken naar de uitslag per deelgebied. Even kijken, in die plaats daar is men voor… dan gaat het daar ook door! In het dorp daar is men tegen… nou, dan gaan we het daar van tafel vegen! Dat is zondermeer absoluut maatwerk te noemen maar bij zoiets is het einde zoek natuurlijk (denk b.v. aan de genoemde vaccinatieplicht).
Want daar komt gedonder van. Dat zien we dus nu met de invoering van de koopzondag. In heel gemeente Ede was een jaar of wat geleden een krappe meerderheid te vinden tegen de invoering van het kunnen winkelen op de ‘Dag des Heeren’. Nou… dan is dat heel duidelijk dacht ik nog in mijn eenvoud. Maar bepaalde krachten binnen de Edese politiek kwamen met het onzalige idee om het dan maar alleen in te voeren waar een krappe meerderheid was. In de hoofdstad Ede dus.
Wat je toen al aan kon zien komen was dat dit maar tijdelijke rust zou geven. Nu vlak voor de gemeenteraadsverkiezing klinkt de roep vanuit het zuidelijk gelegen oord Bennekom om te kunnen winkelen op zondag. Niet dat er intussen een meerderheid is te vinden die dit wel ziet zitten, maar vanuit een sterk onrechtvaardigheidsgevoel. Waarom wij hier niet en zij daar in Ede wel? Dat begrijp ik dan ook wel weer als je menig Bennekommer op zondag in Ede (of Wageningen) inkopen ziet doen.
De winkeliers in Bennekom die de winkel ‘los’ willen op zondag zijn de supermarkten maar dan heb je wel de sympathie van de helft van de raad. Het zal dan ook wel na 16 maart op de politieke agenda komen te staan. Zo blijven we maar aanrommelen. In Lunteren zullen de (landelijke) supermarkten zich ook nog wel gaan roeren. Ik heb er ieder geval een fiks trauma aan overgehouden. Wat mij betreft alle winkels in de gehele gemeente OPEN of allemaal DICHT en nooit meer een lokaal referendum!
Geachte heer Winkel,
Als direct betrokkene bij deze geschiedenis kan ik u zeggen dat de situatie toch iets anders is als in uw artikel geschetst. Een en ander had te maken met een groot bedrijf wat op zondag detailhandel wilde bedrijven onder dreiging van terugtrekken uit Ede (de Fietser). Daarom is er gekozen voor het referendum als vernoemd, omdat dat op dat moment het meest eerlijk was. Immers, iedere kern in de gemeente Ede mocht dan zelf kiezen voor eigen invulling van hun plaatselijke winkelopening.