Op woensdag 7 januari 2015 werd de redactie van het tijdschrift Charlie Hebdo aangevallen. Twaalf doden en elf gewonden. #JeSuisCharlie ging de wereld over. Donderdagavond 8 januari 2015 stond er een groep Edenaren op het Doelenplein. Een herdenking, we leven mee, we spreken ons uit. Mooi, gepast, belangrijk, nodig of gewoon raar? Ik weet nog dat ik bewust niet gegaan ben. Niet omdat ik het niet erg vond wat er gebeurd was, maar omdat ik me oprecht afvroeg waarom er specifiek voor deze aanslag een ‘Edese’-herdenking werd belegd. Die week ervoor vielen er bijvoorbeeld honderden slachtoffers door Boko Haram in Nigeria. Op Wikipedia heeft iemand nog 33 aanslagen uit 2015 vermeld, vrijwel allemaal met meer slachtoffers dan die op 7/1/15. Geen één van die aanslagen is in Ede herdacht.
Natuurlijk is dit een vrij zinloze gedachtegang. Mag je geen ellende gedenken omdat er ook andere ellende is? Mag je niet stil staan bij iets belangrijks omdat er ook veel andere dingen belangrijk zijn? Wat mij betreft niet. Ik vind het zelfs lovenswaardig om met elkaar te gedenken, stil te staan, te bezinnen, dit zijn belangrijke en mooie dingen. Wel vroeg ik me toch even af hoe mensen tot keuzes komen en in dit geval met name de gemeente Ede.
Nog niet zo lang geleden werden er 49 moslims doodgeschoten in twee moskeeën in Australië. De Gemeente Ede plaatste direct een teken van meeleven. Afgelopen zondag werden er 359 mensen vermoord in Sri Lanka, veel daarvan christenen in hun kerken. Tot nu toe heeft de Gemeente Ede niet gereageerd. Waarom niet? Of waarom toen wel? Wanneer reageert de Gemeente Ede op een rampzalige gebeurtenis? En maakt dat uberhaupt iets uit?
Op sociale media was het weer even sport om te kijken hoe mensen reageren op verschillende aanslagen. Elkaar beschuldigen van goedpraten, wegkijken, nieuwsfeiten in je eigen frame drukken en natuurlijk alles gebruiken voor eigen politiek gewin. Dat komt in ons Ede natuurlijk ook allemaal gewoon voor maar ik denk niet er strategie of iets anders achter zit. Hoewel ik toch wel een beetje nieuwsgierig ben hoe dit werkt. Is het een politiek besluit, eigen initiatief van de sociale media redactie? Er is vast iemand die dit weet en even wil reageren.
Ondertussen is het elkaar de maat nemen over of je wel op de goede manier op de goede gebeurtenissen reageert ook op z’n zachts gezegd vrij sip. Met zoveel ellende in de wereld kan je daar een dagtaak aan hebben. Als mensen zitten we zo in elkaar dat we sterker (kunnen) reageren op dingen die dichtbij ons staan of waar we ons makkelijk in kunnen verplaatsen. Vanuit die blik reageren en opereren we, misschien ook wel onze burgerlijke gemeente? Soms is het gewoon onvoorspelbaar wat je raakt en hoe je ergens op reageert.
Op 4 mei hebben we in Ede de prachtige traditie om bij het Mausoleum de gevallenen in verschillende oorlogen te gedenken. Ook rondom deze herdenking is er op nationaal niveau vaak discussie, wat hoort er wel bij, wat niet. Verwater je het gedenken door alles op één hoop te gooien of doe je mensen te kort door bepaalde dingen juist niet apart te noemen? Flink ingewikkeld allemaal en daar komen we vast nooit helemaal uit met elkaar.
En misschien is het ook wel gewoon prima al die discussie. We hebben de vrijheid om te kiezen wat voor ons belangrijk is, de vrijheid om dat te uiten en de vrijheid om daar ieder voor zich en met z’n allen samen bij stil te staan op manieren die we zelf vormgeven. Als we daarbij nog een beetje rekening met elkaar proberen te houden en er voor elkaar proberen te zijn, kunnen we -ook als er serieus nare dingen gebeuren- echt wat voor elkaar betekenen, op welke manier dan ook.