(Ingezonden brief naar de gemeenteraad)

Hierbij wil ik uw fractie oproepen om zich sterk te maken voor het herstel van de busverbinding van en naar Ede-Centrum. Sinds de opening van het nieuwe station Ede-Wageningen eerder dit jaar is de OV-reiziger die van en naar Ede-Centrum wil reizen de dupe van de beslissing van vervoerder RRReis om de bushaltes Doelenstraat en Politiebureau te schrappen. RRReis is vanuit kostenoverwegingen niet bereid om nog door het centrum te rijden. Hiervan zijn centrumbewoners en mensen die het centrum vanuit andere wijken willen bezoeken de dupe.

De busproblematiek is op 13 juni in de gemeenteraad geadresseerd in het Vragenuurtje. Dhr. Gorgulu van partij DPE heeft, op basis van deze brief, vragen gesteld aan wethouder de Pater. Helaas is bevestigd dat de wethouder ontevreden is met de slechte bereikbaarheid, maar geen vuist wil maken naar de provincie en busvervoerder. Het is een financiële discussie waarbij de besluitvorming niet transparant is. De bereikbaarheid van het centrum is niet goed, en burger de dupe.

Verplaatsing busstation van noord- naar zuidzijde Ede-Wageningen  

Door de opening van het nieuwe station Ede-Wageningen eind februari is het busstation verplaatst van de noordzijde naar de zuidzijde van het station. Hierdoor hebben sommige buslijnen een langer en sommige een korter traject. Het eerste geldt voor alle buslijnen van en naar het station in noordelijke richting. Voor busvervoerder RRReis reden de bushaltes Doelenstraat en Politiebureau in Ede-Centrum op te heffen. Het centrum van Ede is hierdoor rondom het Maanderplein niet meer bereikbaar per bus. Naar verluidt waren de opgeheven haltes een van de drukste van Ede.

OV-reiziger staat in Ede niet op plek 1

Afgelopen maanden heb ik met diverse partijen contact gehad: Provincie Gelderland, burgers, winkeliersvereniging Ede-Centrum, gemeente Ede en ROCOV. Ook heb ik een klacht ingediend bij RRReis, waar niet op is gereageerd. De enige conclusie die ik kan trekken is dat het belang van de OV-reiziger in Ede niet op nummer 1 staat. Daarnaast is sprake van communicatieruis, waardoor er geen serieuze stappen zijn gezet die tot een oplossing leiden.

Consequenties vervallen 2 bushaltes  

• Het centrum rondom Maanderplein is als gevolg van het vervallen van 2 bushaltes niet meer bereikbaar met de stadslijnen 1 en 2. De alternatieve haltes (Raadhuis en de nieuwe halte bij de Ericalaan) zijn te ver weg. Niet iedereen die met de bus reist, is in staat de afstand van en naar deze bushaltes te voet af te leggen.
• De Valleilijn en bus 5 (van Ede-Wageningen naar Veenendaal-De Klomp en vice versa) zijn weliswaar in de buurt aanwezig, maar geen gelijkwaardig alternatief. Zowel de aansluiting van lijn 5 als de Valleilijn op veel treinen die vanaf E-W vertrekken, is ongunstig (langere wachttijden en minder frequent rijden).
• Voor de bereikbaarheid van diverse andere wijken vanuit het centrum betekent het vervallen van de bushaltes Doelenstraat en Politiebureau een verslechtering.

Centrum én station voor iedereen bereikbaar

Uitgangspunt moet zijn dat Ede-Centrum én station Ede-Wageningen voor iedereen goed bereikbaar zijn. Het vervallen van de bushaltes betekent voor een deel van de burgers dat ze gedwongen worden de auto te nemen in plaats van het openbaar vervoer. Dit terwijl reizen met het OV een van de meest duurzame manieren van vervoer is. De rijksoverheid stimuleert het OV niet voor niets.

Niemand is blij met vervallen bushaltes

Vanuit de afstemming met betrokken partijen is duidelijk geworden dat de OV-reiziger, gemeente Ede, ROCOV-belangenbehartiger, winkeliersvereniging nooit hun zegen hebben gegeven aan de wijzigingen. De Provincie Gelderland, die belast is met openbaarvervoertaken, staat positief tegenover herstel van bushaltes als dit begrotingstechnisch haalbaar is. Echter, weigert RRReis om nog door het centrum van Ede te rijden.

Besluitvorming niet transparant

Het is onduidelijk waarom de verplaatsing van het busstation naar de zuidzijde voor deze impact zorgt. Eén minuut extra rijtijd kost 2 euro, meldt de provincie. Tegenover langere rijtijden vanuit noordelijke richting staan kortere rijtijden vanuit zuidelijke richting. De besluitvorming over het vervallen van de bushaltes is niet transparant en vooral onbegrijpelijk. De enige die hier garen bij lijkt te spinnen, is de busvervoerder.

Problemen worden alleen maar groter

Naar verwachting wordt in de toekomst de problematiek rond bereikbaarheid en busvervoer in Ede alleen maar complexer. Daarom is het zaak dat ook de politiek vinger aan de pols houdt. Wat in elk geval speelt is dat de Klinkenbergerweg – opeens een belangrijke busroute voor zowel lokaal als regionaal verkeer – wordt aangepast om niet-lokaal verkeer te weren. Er komen drempels en de snelheid gaat omlaag naar 30 kilometer per uur. Iets waar vervoerders niet dol op zijn. Het is dan ook goed om te weten welke consequenties RRReis hieraan verbindt en wat dit betekent voor de bereikbaarheid van station en centrum.

Centrum zou bereikbaar blijven

Van belang is om te weten dat de gemeente Ede in samenspraak met de klankbordgroep Klinkenbergerweg plannen heeft ontwikkeld voor de Klinkenbergerweg, Daarbij is altijd het uitgangspunt geweest dat lokale bussen door de Detmarlaan blijven rijden en regionale bussen via de Klinkenbergweg, waar eerder nooit bussen doorheen reden. De provincie en de busvervoerder hanteren zonder dat daar over gecommuniceerd is andere uitgangspunten door alle bussen alleen nog via de Klinkenbergerweg te laten rijden.

Meer plannen voor het centrum staan op stapel

De komende periode staan er meer plannen op stapel rondom het centrum. Denk aan de aanpassingen van de Stationsweg, herinrichting Maanderplein, Stadspark en Klinkenbergerweg. Maar ook de wooncrisis zorgt voor een forse toename van de bouw van woningen in Ede-Centrum. Lang niet altijd hebben deze wooneenheden de beschikking over een eigen parkeerplaats. Ook komt het steeds vaker voor dat bewoners geen recht hebben op een parkeervergunning. Zij hebben echter wel een mobiliteitsbehoefte. Het OV is dus een belangrijke voorziening. Het is dan ook van groot belang dat bij het uitvoeren van de verschillende plannen serieus rekening wordt gehouden met de aanwezigheid van openbaarvervoervoorzieningen in de buurt. En dat de dialoog met de burger wordt gevoerd.

Samen een vuist maken

Ik roep uw fractie op om samen met de andere fracties in de gemeenteraad actie te ondernemen richting de provincie. Die is verantwoordelijk voor het OV en moet de bereikbaarheid van Ede-Centrum garanderen. De voorkeursoplossing is herstel van de geschrapte haltes voor buslijn 1 en 2, en niet voor 107/108. De alternatieve oplossing voor de halteproblematiek is (op korte termijn) een nieuwe halte op de Klinkenbergerweg ter hoogte van de Breelaan voor buslijn 1 en 2. Echter, blokkeert de brandweer deze oplossing. De verhuizing van de kazerne staat gepland voor 2027. Dat duurt te lang om niet met een tijdelijke oplossing te komen. Ofwel herstel van minimaal 1 van de 2 vervallen bushaltes in Ede-centrum. Het centrum moet echt bereikbaar blijven voor iedereen, ook voor minder validen.

Bijlagen

Rol van ROCOV – https://www.rocovgelderland.nl/

Wijziging dienstregeling – https://www.rrreis.nl/opening–busstation–ede–23–februari2024

Brandbrief ROCOV – https://www.rocovgelderland.nl/nieuws/brandbrief–over–detoekomst–van–het–ov  

Met vriendelijke groet,

Martin Wiertz, betrokken bewoner Ede-centrum, deelnemer klankbordgroep Klinkenbergweg (martin@wiertz.info)

Deze brief is mede ondertekend door:

Thijs Clercx, bestuurslid Stichting Binnenstadsmanagement Ede (SBE)

Xander Haalboom, binnenstadsmanager

Victor Brinkhorst, Stichting BIZ Vastgoed Ede (SBVE)

Stichting Bewonersberaad Ede Centrum