Op de dag van de uitspraak door de Raad van State dat een streep zet door de plannen van het World Food Center Experience, publiceert Ede Stad een column van burgemeester Verhulst met de titel ‘Stoelendans.’
Onze burgemeester mijmert in de column over de zeggenschap in Nederland. De politicus of de rechter? Hij baseert zich op een artikel in het Financieel Dagblad, maar een bronvermelding geeft hij niet. Het stuk waar hij over spreekt is een analyse van Rob de Lange (19 december 2022) met als titel: ‘Balans tussen rechter en politicus loopt gevaar’.
De timing van de column van dhr. Verhulst is op z’n zachtst gezegd pikant, want als de rechter van de Raad van State zijn of haar uitspraak doet over de realisatie van de WFC Experience, wordt er al voorgesorteerd door de burgemeester. In de column gaat dhr. Verhulst zelfs nog een stapje verder: hij haalt ook nog uit naar een zgn. vierde macht. De invulling van deze suggestie laat hij aan de lezer over.
Feit blijft dat de rechter op 28 december 2022 de Stichting Milieuwerkgroepen Ede in het gelijk heeft gesteld en het College en de raad van Ede een flinke tik op de vingers geeft: het door de raad goedgekeurde bestemmingsplan voor het WFC Experience is vernietigd. Niet omdat het onvoldoende onderbouwd zou zijn, zoals wethouder Meijer in een persbericht en een mail aan de gemeenteraad beweert, maar omdat het niet voldoet aan de Wet Natuurbescherming. De benodigde natuurvergunning voor de ontvangst van jaarlijks ruim 300.000 bezoekers in een uiterst kwetsbare omgeving, grenzend aan het Natura 2000-gebied, is niet aanwezig.
Wat gaat het College nu doen? Verantwoordelijk wethouder Leon Meijer geeft in een persverklaring aan dat ‘de uitspraak teleurstellend is en dat het een forse impact heeft op de plannen’.
Dat laatste is zeker een belangrijk punt. Het WFC heeft vanaf het moment van geboorte in 2010 te maken gehad met flinke tegenslagen, vooral financiële tegenslagen. De beloofde externe partijen weigerden geld bij te dragen en het risico kwam steeds meer op de bordjes van de gemeente en de provincie. Daarom werd een attractie bedacht om geld te genereren die ruim 300.000 bezoekers per jaar zou opleveren. De businesscase kon niet meer stuk, maar de rechter dacht daar toch anders over.
De burgemeester draagt ondertussen in zijn column Stoelendans niet echt bij aan het vertrouwen in de politiek. In zijn mening over de analyse in het Financieel Dagblad vergeet hij namelijk te zeggen dat de rechter soms noodgedwongen een keuze moet maken die de overheid na laat te maken.
Want wat zullen de huidige coalitiepartijen PvdA en SGP, die in de vorige raadsperioden tegen de voortzetting van het WFC stemden, bespreken met het CDA, de ChristenUnie en Gemeentebelangen?
Hoe zullen het College en de raad reageren op de uitspraak van de Raad van State? Gaan ze alsnog voor de natuurvergunning, want ‘er is al zo veel geld geïnvesteerd’? Of stoppen ze definitief met het project, nu er toch geen andere geldschieters zijn dan de gemeente en de provincie?
Het zal me niet verbazen dat de gemeente in het laatste geval het gebied vol gaat bouwen met peperdure woningen om het verlies terug te verdienen.
Met de duidelijke uitspraak van de rechter kan de burgemeester blijven mijmeren over de balans tussen de vier machten, maar ondertussen is de realiteit dat een project na 12 jaar ingehaald is door de werkelijkheid: decennialang geitenpaadjes bewandelen door de politici om hun eigen wetten te omzeilen, heeft ervoor gezorgd dat bewoners zich gaan verenigen en hen wijst op hun verantwoordelijkheid: zorg goed voor de gemeente Ede. Zowel voor de inwoners, de natuur als voor de economie.
Ik hoop dat de volgende filosofische column van de burgemeester gaat over hoe hij die balans in de toekomst gaat bewaken en de weg vindt uit deze puinhoop.