We krijgen in Ede binnenkort een nieuw protocol, de bevordering integriteit gemeentebestuur Ede. Maar we hadden toch al een protocol uit 2018, het Protocol Onderzoek (mogelijke) schendingen bestuurlijke integriteit Ede 2018?
Wat is er dan veranderd? In ieder geval de naam van het stuk. Daar staat ineens het woordje ‘bevordering’ in. Dat woordje fascineert mij. Als je de bestuurlijke integriteit wilt bevorderen dan houdt dat in dat je nog niet helemaal tevreden bent. Als de bestuurlijke integriteit een 10 met een griffel krijgt dan valt er natuurlijk niets te bevorderen.
Maar de vraag is eerst: wat is bestuurlijke integriteit? Het nieuwe protocol geeft gelukkig een paar voorbeelden van wat niet-integer is. Het lekken van geheime informatie wordt genoemd. En ook het aannemen van steekpenningen. Het derde voorbeeld is wat lastiger: het gebruiken van de publieke functie voor privédoeleinden.
Ik zal daar, een volledig gefingeerd voorbeeld van geven. Stel, er is een burgemeester van een andere plaats dan Ede. Laten we hem Robert Struik noemen. Robert heeft een hekel aan kritiek en al helemaal als die criticasters hun mening op internet zetten. Struik dacht; “ik ga een boekje schrijven, dan maak ik ze monddood en verdien ik er zelfs nog geld aan!” Hij liet het boekje vast lezen aan een paar van zijn ambtenaren om de laatste spelfouten er uit te halen. Die werkten gewoon mee, in de baas z’n tijd uiteraard.
De burgemeester moet zijn boekjes nog wel verkopen maar daarvoor had hij een oplossing. Hij had een Facebookpagina waarop in zijn biografie met grote letters staat dat hij burgemeester is. Hij had dus veel ‘vrienden’. Op de Facebookpagina meldde hij dat hij een boekje had geschreven. Dat zou de verkoop naar grote hoogten stuwen.
Hij belde ook wat lokale journalisten en die wilden best wat reclame maken voor de burgemeester en z’n boekje. Dat deden ze niet omdat hij zo’n briljant schrijver is maar omdat hij een burgemeester is die ze niet wilden schofferen uit angst om in de toekomst genegeerd te worden. De lokale omroep wilde graag wat uitzenden, beelden met de burgemeester vanachter zijn bureau op het gemeentehuis, beelden uit de raadszaal. Echt, typisch de burgemeester!
Even samenvatten. Robert Struik heeft een publieke functie. Maar Robert heeft ook een plan, namelijk geld verdienen en tegelijkertijd de laatste kritische burgers uit zijn woonplaats de mond snoeren. Dat plan is dus een privé-aangelegenheid. Hij gebruikt zijn ambt voor privégewin.
Door als burgemeester naar buiten te treden en tegelijkertijd reclame te maken voor zijn boekje gebruikt Robert zijn publieke functie voor privédoeleinden.
Robert heeft zelfs niet eens aan de gemeenteraad gemeld dat hij een nevenfunctie ging vervullen. Struik overtreedt hiermee artikel 67 lid 2 van de Gemeentewet.
Voor dit soort zaken is het nieuwe protocol bevordering integriteit gemeentebestuur Ede ook bedoeld, al kan ik me niet voorstellen dat er in Ede een burgemeester als Robert Struik is die dit soort dingen zou doen.
Mocht een Edenaar dan toch worden geconfronteerd worden met niet-integere bestuurders dan kun je nu terecht bij een speciale commissie die bestaat uit twee fractievoorzitters van de coalitie en twee fractievoorzitters van de oppositie. Maar die kun je niet rechtstreeks aanspreken. Het protocol is daar heel duidelijk over: “De ontvangst van integriteitsmeldingen loopt via de burgemeester.”
Okay dan!
De onderdanen van Robert Struik zouden misschien de pers nog kunnen opzoeken maar in de woonplaats waar Struik burgemeester is, eten die bijna allemaal uit de subsidieruif van de gemeente en durven daarom geen kritische vragen te stellen.
Laten we maar gewoon hopen dat de bestuurders in Ede integer zijn. En anders is er misschien nog wel een platform op internet dat dit soort zaken aan de kaak stelt.
Hoe liep het af met de volledige gefingeerde en gefantaseerde Struik? Niemand in de gemeenteraad durfde iets van zijn gedrag te zeggen.
Van de oplage van 1000 boekjes bleven er 746 onverkocht.