Eens in de vier jaar lijkt het wel een democratie hier in Ede. Op de markt lopen raadsleden die je pennen en petjes geven en op twitter en facebook wordt ineens gepost. Zelfs websites worden actueel gemaakt. En als je echt ‘geluk’ hebt belt er iemand aan om je uit leggen waarom je juist op hun cluppie moet stemmen. Lachen!
De dag na de verkiezingen tel je al niet meer mee. Partijen die voor de verkiezingen lijnrecht tegenover elkaar stonden blijken ineens prima met elkaar door één deur te kunnen en op zoek naar macht zetten ze hun handtekening onder een akkoord waarin je van hun standpunten maar bar weinig terug vindt. En dat gebeurt allemaal in beslotenheid. Het bestuursakkoord is een cocktail van allemaal verschillende meningen zonder duidelijke doelstellingen en vooral geen heldere targets waaraan je kunt aflezen of eventuele doelstellingen gehaald worden.
Maar ja, zo werkt de democratie.
Af en toe krijg je ook een burgemeester in je maag gesplitst. Daar zijn geen verkiezingen aan vooraf gegaan. Het is een vaag proces dat zich in een achterkamertje afspeelt en waaruit ineens een nieuwe burgemeester komt lopen die dan roept dat Ede het mooiste dorp van Nederland is. Ongeveer dezelfde speech van vier jaar geleden toen deze de nieuwe burgemeester van Tubbergen werd. Het heeft met democratie weinig te maken.
Alsof het allemaal niet erger kan: naast die gemeenteraad worden er clubjes opgericht die gemeente-overstijgend voor een regio beleid gaan bepalen. Hier is dat Regio FoodValley. Dat clubje vertelde laatst in een filmpje dat er in deze regio 40.000 woningen gebouwd moeten gaan worden. Dat is ongeveer net zo groot als heel Ede nu is. Ik heb nooit mogen stemmen op dat clubje. Vergaderingen zijn niet openbaar, er zijn geen notulen en toch bepalen deze figuren dat er 40.000 woningen bij moeten komen. Het lijkt me het tegendeel van een democratisch proces.
Ik klaag daar wel eens over. En dan krijg ik altijd wel een reactie van een gemeenteraadslid dat zegt dat die plannen altijd nog langs de gemeenteraad moeten. Waarschijnlijk een poging om me gerust te stellen. En dan kijk je naar de raadsvergadering van donderdag.
In een poep en een zucht geeft de raad alle beslissingsbevoegdheid over twee van de drie zonnevelden uit handen. Alsof er nooit verkiezingen zijn geweest. De beslissing over 11 hectare uitzicht en vernietiging van landbouwgrond wordt nu genomen door een wethouder met een paar ambtenaren in dezelfde kamer waar de burgemeester wordt gekozen en waar het bestuursakkoord in elkaar werd geflanst. De dark room van de gemeente waar maar een paar ondernemers, wethouders en fractievoorzitters mogen komen. Een ranzig achterkamertje.
Het democratisch gehalte is dus nul. Wat was het ook al weer, die democratie? De bestuursvorm waarin de meerderheid beslist maar daarbij zoveel mogelijk rekening houdt met de minderheid. Dat de democratie Ede heeft verlaten zagen we afgelopen donderdag. In de dark room hebben de fractievoorzitters van de coalitiepartijen voor de vergadering afgesproken dat er geen enkele wijziging op de begroting mocht komen. De coalitiepartijen dienden dus zelf geen wijzigingen in maar spraken bovendien af dat alle moties en amendementen van andere partijen zouden worden weggestemd. Dat is een droevig dieptepunt. Raadsleden die tijd en energie hadden gestoken om Ede een beetje mooier te maken stonden voor schut want hun collega’s wisten al lang dat ze niets met die ideeën en plannen zouden doen.
Raadsleden van de collegepartijen die altijd roeptoeteren over inclusie blijken er geen moeite mee te hebben hun collega’s af te vallen. Want iedereen doet mee, behalve de SGP! En BB, DKE, EdeNu, D’66 en Wijnsouw.
Het tegenovergestelde van democratisering is particratisering. Ook wel: hoe democratie verdween uit Ede.