Aangeven welke levens er toe doen op basis van kleur komt op mij flink racistisch over. Dit durf ik natuurlijk niet op te schrijven want ik zie ook wat er gebeurt als mensen zeggen dat alle levens er toe doen. Ze worden uitgemaakt voor racist en weggehoond. Niet meer serieus genomen. Misschien neemt iemand nog de moeite om een plaatje van een brandend huis te posten en erbij te zeggen dat het logisch is dat alle levens er toe doen maar dat als jouw huis in de brand staat je ook niet alle huizen gaat blussen. Of ze zeggen dat je ook niet moet roepen dat alle kankervormen naar zijn als iemand een actie op touw zet tegen borstkanker. En ook dat is op zich nog wel te volgen. Aan de andere kant verwacht je toch ergens dat mensen niet boos worden als je zegt dat alle vormen van kanker naar zijn – of als je vindt dat elk brandend huis geblust moet worden.
Ondanks veel verbaal geweld lijkt iedereen het wél met elkaar eens: racisme is verwerpelijk en daar moeten we met elkaar tegen strijden. Daarna wordt het helaas allemaal veel ingewikkelder. Wat valt er wel en wat valt er niet onder racisme en hoe bestrijden we dat dan? De manier waarop de (politieke) organisatie BLM de strijd in de Verenigde Staten voert wordt door velen met argusogen bekeken. Vorige week zaterdag kwam deze organisatie naar Ede. Ik vond het vreemd, wat heeft die organisatie hier nu te zoeken? Sterker nog: waarom heeft die organisatie een Edese afdeling?
Uit nieuwsgierigheid ben ik op de fiets gestapt en maar gewoon gaan luisteren naar wat ze te zeggen hadden. En dat viel me alles mee. Door alle activistische en polariserende taal die ik van BLM Amerika meekrijg had ik veel vingerwijzen en groepsdenken verwacht, tegenstellingen en geen verbinding. Gelukkig was daar weinig sprake van op onze Ginkelse Heide. Over het algemeen stonden er mensen die opriepen om ‘normaal’ te doen tegen elkaar, het ‘samen’ te doen en juist niet te denken in verschillen maar te zoeken naar overeenkomsten. Oprecht mooi. De polariserende en negatieve opmerkingen ontbraken jammer genoeg niet helemaal maar waren gelukkig wel ver in de minderheid. Over het algemeen hoorde ik mooie persoonlijke verhalen van mensen die geïnteresseerd waren in oplossingen.
Afgelopen woensdag deed onze burgermeester een duit in het spreekwoordelijke zakje van die oplossingen. De oplossing van onze burgervader is trouwens al eeuwenoud. Stop met wijzen. Begin de verandering bij jezelf. Staar je niet blind op splinters in ogen van anderen, pak de balk in je eigen oog aan. Het lijkt me prima advies. De tegeltjeswijsheid “verander de wereld – begin bij jezelf” is niet voor niets ‘wijs’.
Dat deze oplossing tijdloos en wijs is maakt hem niet makkelijker. Naar jezelf kijken, laat staan je eigen gedrag aanpakken is flink spannend. Maar als we iets willen doen aan racisme (of ruzie over wat racisme is – of ruzie over of antiracisme geen nieuw racisme aan het worden is) of welk probleem dan ook, dan is dit een mooie eerste stap.